Rouw en verliesverwerkingproblematiek

 Na de dood van een dierbare

Jaarlijks sterven er in Nederland ongeveer 140.000 mensen, waarvan 2.000 jonger dan achttien jaar. Het aantal nabestaanden is een veelvoud hiervan. Ongeveer 1 op de 5 nabestaanden heeft problemen met de aanpassing aan het verlies. In Nederland zijn er alleen al zo’n 140.000 weduwnaren en zo’n 630.000 weduwen van zestig jaar of ouder. Meer dan de helft van de vrouwen boven de zestig jaar blijft door het overlijden van hun partner alleen achter.

 

Elke dag worden veel mensen geconfronteerd met de dood van een dierbare. Zo’n verlies is één van de ingrijpendste en verdrietigste gebeurtenissen in een mensenleven. Van het ene op het andere moment is de naaste definitief weg. Dat afscheid verandert het leven voor altijd. Ook wanneer het niet onverwacht kwam. Nabestaanden, zoals de partner, de ouders of de kinderen, worden vaak niet alleen overweldigd door verdriet, maar ook door gevoelens van verbijstering, ongeloof of woede. Mensen zeggen achteraf wel dat ze het gevoel hadden gek te worden of verdoofd te zijn. Ook voor andere familieleden, vrienden, collega’s, klasgenoten en leraren komt het overlijden vaak als een schok.

 

Rouwproces

Tijdens het rouwproces verwerkt de nabestaande geleidelijk de pijn van het verlies. Hij neemt afscheid, accepteert langzamerhand de definitieve afwezigheid van de geliefde persoon. Hij probeert zich aan te passen aan de ontstane leegte. Direct na het overlijden ervaren sommige mensen een gevoel van onwerkelijkheid. De dood van de geliefde lijkt een nare droom, waaruit ze binnenkort wakker worden. Andere mensen voelen vrijwel niets, hun gevoel is als het ware ‘dood’. Weer anderen vinden de dood van de geliefde zo pijnlijk dat ze die eerst ontkennen. De ene mens is totaal ontredderd, de andere reageert juist heel kalm.

Verdrietige periode

Als iemand net dood is moeten er veel praktische zaken geregeld worden, bijvoorbeeld voor de begrafenis of crematie. Meestal  gaat die eerste tijd meestal als in een roes voorbij. Het verlies dringt vaak pas in de periode daarna echt door. Dan gaan de nabestaanden beseffen wat het betekent voor hun leven. Dit is de zwaarste en verdrietigste tijd.

 

Aanvaarden

Later volgt een periode waarin mensen proberen de verandering te aanvaarden en zich aan te passen. Dit gaat met vallen en opstaan. Ze maken voorzichtig weer plannen voor de toekomst. Ook sociaal en praktisch passen ze zich aan. Ze leggen bijvoorbeeld nieuwe contacten, pakken een hobby of studie op, gaan vrijwilligerswerk doen of zelfs verhuizen. Dagen waarop iemand heel erg met het verlies bezig is, worden afgewisseld met tijden waarin de emoties op een afstand blijven.